Ελκώδης κολίτιδα: Αιτίες, Συμπτώματα και Διατροφή για ανακούφιση!

Η ελκώδης κολίτιδα αποτελεί μια φλεγμονώδη νόσο του εντέρου που επηρεάζει κυρίως το παχύ έντερο και σπανιότερα το λεπτό, προκαλώντας ρωγμές (έλκη) στο εσωτερικό των τοιχωμάτων του. Η ελκώδης κολίτιδα και η Νόσος του Crohn αποτελούν τις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους του Εντέρου (ΙΦΝΕ). Στους περισσότερους πάσχοντες από ελκώδη κολίτιδα, εμφανίζονται περίοδοι ύφεσης και περίοδοι έξαρσης των συμπτωμάτων επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενή.

 

Αίτια εμφάνισης ελκώδους κολίτιδας

Αν και η ακριβής αιτία της ελκώδους κολίτιδας δεν είναι μέχρι σήμερα γνωστή, οι έρευνες υποδεικνύουν ότι ένας συνδυασμός γενετικών και περιβαλλοντικών-εξωτερικών παραγόντων είναι υπεύθυνοι για την πυροδότηση των συμπτωμάτων. Ανάμεσα στους εξωτερικούς, περιβαλλοντικούς παράγοντες, σημαντικό ρόλο φαίνεται να έχει η διατροφή και ο γενικότερος τρόπος ζωής.

 

Συμπτώματα ελκώδους κολίτιδας

Τα συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας διαφέρουν από άτομο σε άτομο, ωστόσο τα πιο συχνά αναφερόμενα από τους πάσχοντες είναι τα εξής:

  • Διάρροια με παρουσία αίματος / πύον / βλέννας
  • Κοιλιακός πόνος / κράμπες στην κοιλιά
  • Πόνος κατά την αφόδευση
  • Αίμα στα κόπρανα
  • Απώλεια βάρους
  • Ναυτία
  • Πυρετός
  • Αίσθημα κόπωσης/εξάντλησης
  • Μειωμένη όρεξη

 

Η παρουσία των συμπτωμάτων για μεγάλο χρονικό διάστημα ενδέχεται να οδηγήσει σε σοβαρότερα προβλήματα υγείας όπως αφυδάτωση, αναιμία, οστεοπόρωση, δερματικά εξανθήματα όπως ερύθημα, αφθώδη έλκη, στοματίτιδα, οφθαλμικά προβλήματα όπως επιπεφυκίτιδα, ιρίτιδα κ.α.

 

Διατροφή και ελκώδης κολίτιδα

Βάσει ερευνών, η διατροφή έχει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της νόσου τόσο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της ελκώδους κολίτιδας όσο και για τη μείωση των εξάρσεών της.

Δεδομένου ότι τα συμπτώματα διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή, είναι απαραίτητη μια εξατομικευμένη διατροφική παρέμβαση ώστε να μπορέσει να ανακουφιστεί από τα συμπτώματα. Έχει παρατηρηθεί πως συγκεκριμένες διατροφικές παρεμβάσεις στο καθημερινό διατροφικό πρόγραμμα του ασθενούς μπορεί να βοηθήσουν στη διαχείριση της νόσου.

Παρά την ιδιομορφία στην εκδήλωση των συμπτωμάτων από ασθενή σε ασθενή, υπάρχουν τροφές που είναι καλό να αποφεύγονται και τροφές που είναι καλό να προτιμώνται.

Τροφές που πρέπει να αποφεύγονται:

  • Τηγανητά, κόκκινο κρέας, πικάντικα, επεξεργασμένα τρόφιμα
  • Αλκοόλ, καφεΐνη, ανθρακούχα ποτά
  • Τροφές με αυξημένη ποσότητα κορεσμένων λιπαρών (λίπη, βούτυρα)
  • Τροφές με γλουτένη και λακτόζη-προτείνεται περιορισμός ή αποφυγή
  • Ξηροί καρποί
  • Ωμά φρούτα και λαχανικά

Τροφές που πρέπει να προτιμώνται:

  • Βραστά λαχανικά
  • Φρούτα χωρίς τη φλούδα
  • Δημητριακά σίτου 
  • Άπαχες πρωτεΐνες
  • Πατάτες

Διατροφικές συμβουλές για την περίοδο ύφεσης

 

Διατηρήστε ένα ισορροπημένο διατροφικό πρόγραμμα

Φροντίστε να διατηρείτε ένα ισορροπημένο διατροφικό πρόγραμμα κατά την περίοδο της ύφεσης έτσι ώστε να προσλαμβάνετε όλα τα μίκρο και μάκρο-θρεπτικά συστατικά που έχει ανάγκη ο οργανισμός σας καθώς ιδιαίτερα σε περιόδους έξαρσης οι δυσαπορροφήσεις ενδέχεται να οδηγήσουν σε ελλείψεις, ιδιαίτερα βιταμινών και μετάλλων.

Αυξήστε την πρόσληψη σιδήρου

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ένας από τους μακροπρόθεσμους κινδύνους που μπορεί να προκαλέσει η ελκώδης κολίτιδα είναι η αναιμία λόγω της απώλειας αίματος στα κόπρανα. Συνεπώς, είναι απαραίτητο να εντάξετε στη διατροφή σας τροφές πλούσιες πηγές σιδήρου αλλά και βιταμινών C, D που είναι απαραίτητες για την ομαλή του απορρόφηση από τον οργανισμό.

Προσοχή στην κατανάλωση φυτικών ινών!

Η κατανάλωση φυτικών ινών είναι καλό να γίνεται με προσοχή καθώς αφενός είναι απαραίτητες για τη συνολική υγεία του οργανισμού αφετέρου ενδέχεται να πυροδοτήσουν συμπτώματα. Σε περιόδους ύφεσης συνήθως συστήνεται η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες, ωστόσο, είναι καλό να συμβουλευτείτε τον διαιτολόγο-διατροφολόγο σας πριν την ελεύθερη κατανάλωσή τους.

Κρατήστε ένα ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων

Πολύ σημαντικός παράγοντας για τη διαχείριση των συμπτωμάτων της ελκώδους κολίτιδας, είναι να γίνει γνωστό ποιες τροφές πυροδοτούν τα συμπτώματα. Συνεπώς, η καθημερινή καταγραφή των τροφών που καταναλώνετε, θα βοηθήσει σημαντικά να καταλάβετε ποιες τροφές σας προκαλούν τα συμπτώματα ώστε να τις περιορίσετε.

Καταναλώνετε μικρά και συχνά γεύματα

Η κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων βοηθά τη διαδικασία της πέψης και στην καλύτερη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τον εντερικό σωλήνα χωρίς να επιβαρύνει το έντερο. Παράλληλα, η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων τροφής ενδέχεται να προκαλέσει ερυγή (ρέψιμο), μετεωρισμό, κοιλιακό πόνο κ.λπ. 

Φροντίστε να ενυδατώνεστε επαρκώς

Ο κίνδυνος αφυδάτωσης ειδικά κατά την περίοδο της έξαρσης είναι μεγάλος λόγω της διάρροιας, συνεπώς η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού είναι απαραίτητη. Προσπαθήστε να καταναλώνετε καθημερινά 8-10 ποτήρια νερού και σε περιόδους έξαρσης ενισχύστε την πρόσληψη υγρών κατά 1-2 ποτήρια ημερησίως.

Αποφύγετε την κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών

Η κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών όπως έλαια, βούτυρα, κρέμες ενδέχεται να πυροδοτήσουν ή/και να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας. Φροντίστε να περιορίσετε την κατανάλωση τέτοιων είδους τροφίμων και να προτιμάτε τροφές πλούσιες σε ακόρεστα λιπαρά και λιπαρά ω-3.

Εδώ τονίζουμε ότι οι παραπάνω συμβουλές αφορούν την περίοδο ύφεσης των συμπτωμάτων. Για τις περιόδους έξαρσης δεν είναι εφικτό να δοθούν γενικές συμβουλές καθώς ο κάθε ασθενής χρειάζεται εξατομικευμένη διατροφική προσέγγιση.

Αν πάσχετε από ελκώδη κολίτιδα και χρειάζεστε βοήθεια για τη διατροφική της αντιμετώπιση, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου πατώντας εδώ!

Αν θέλεις να μαθαίνεις τα πάντα για τη διατροφή και την υγεία ακολούθησέ με:

Instagram: helensdiet

Facebook: Helens Diet

 

Πηγές

Definition & Facts of Ulcerative Colitis https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/ulcerative-colitis/definition-facts
Kaitha S, Bashir M, Ali T. Iron deficiency anemia in inflammatory bowel disease. World J Gastrointest Pathophysiol. 2015 Aug 15;6(3):62-72. doi: 10.4291/wjgp.v6.i3.62. PMID: 26301120; PMCID: PMC4540708.
“Ulcerative colitis: management”. National Institute for Health and Care Excellence, Ulcerative colitis: management Clinical guideline (PDF), https://www.nice.org.uk/guidance/ng130
Mintz R, Feller ER, Bahr RL, Shah SA. Ocular manifestations of inflammatory bowel disease. Inflamm Bowel Dis. 2004 Mar;10(2):135-9. doi: 10.1097/00054725-200403000-00012. PMID: 15168814.
https://www.webmd.com/ibd-crohns-disease/ulcerative-colitis/story/uc-affects-body?fbclid=IwAR3pu4F-RP_55hfu5ZUBEEsxMUbs3dopJm0_wHZtjs4MaT1YuhKjYfF_rtY#:~:text=UC%20and%20Your%20Eyes,any%20of%20these%20eye